De geboorte van Jip en Janneke

“Lang leve Jip en Janneke”

Op 13 september 1952 verscheen op de kinderpagina van de krant Het Parool het eerste avontuurtje van de buurkinderen Jip en Janneke. Het was het begin van de legendarische samenwerking van Annie M.G. Schmidt en Fiep Westendorp. Vijf jaar lang verscheen elke week een verhaaltje met een illustratie in zwart-wit. Fiep nam haar toevlucht tot het silhouet omdat de ruimte op de pagina zo beperkt was dat van een lijntekening niets zou overblijven.

Fiep liet de vader en de moeder altijd weg in de tekeningen. Daarover zei ze: “Bij het lezen van de verhaaltjes moeten de kinderen aan hun eigen vader en moeder kunnen denken. Elk kind is tenslotte Jip of Janneke.”

Annie vertelde altijd dat ze de verhaaltjes in een half uurtje op de redactie van de krant typte. Fiep deed veel langer over een tekening, dus moest er eerder in de week telefonisch worden overlegd. Annie vertelde waar het avontuur deze week over zou gaan en dan kon Fiep met die informatie beginnen aan haar tekening. De serie avonturen in de krant was zo’n succes dat er ieder jaar een bundeltje van werd uitgegeven. De verhaaltjes op de kinderpagina waren bedoeld om door kinderen zelf te worden gelezen. Daarom stonden er streepjes tussen de lettergrepen. Dat was destijds de lesmethode om te leren lezen.

In de eerste jaren tekende Fiep Jip en Janneke als kinderen van een jaar of zes; de doelgroep van de lezers. In de loop van de decennia werd het publiek steeds jonger en werden de verhaaltjes vooral voorgelezen. Daarom kwam het Fiep Westendorp heel goed uit dat ze de silhouetten opnieuw kon tekenen voor de vernieuwde bundels. Nu werden Jip en Janneke afgebeeld als echte kleuters. Vanaf 1972 gaf Fiep alle zwart-wit illustraties een prachtige omgeving in kleur voor het kleutertijdschrift Bobo. In totaal heeft Fiep dus voor alle 251 verhaaltjes drie illustraties gemaakt. De oudste tekeningen uit de jaren 50 zien we nergens meer, terwijl de latere versies al 25 jaar producten van de Hema sieren.

De boekjes zijn in de loop der jaren in vele talen vertaald, maar het succes in Nederland is niet te evenaren. Jip en Janneke zijn uitgegroeid tot iconen van het Nederlands cultureel erfgoed.

Al meer dan vier generaties Nederlanders zijn opgegroeid met Jip en Janneke. Ook vandaag de dag zijn ze ongekend populair, bij de opa’s en oma’s om voor te lezen aan hun kleinkinderen, maar ook voor de nieuwkomers die de Nederlandse taal leren of de kinderen die leren lezen op de basisschool. De verzamelbundel heeft inmiddels haar 50e druk beleefd!